When the System Changes: Rural Development Paths in Central Europe
Gdy zmienia się system. Ścieżki rozwoju wiejskiego w Europie Centralnej
Résumé
The article presents an economic and social assessment of the post-collectivist period in Central Europe based on the research work conducted in closed cooperation by Maria Halamska and Marie-Claude Maurel. After defining the methodological and epistemological conditions underlying fieldwork, the study retraces temporal stages of the system change, from the time of decolectivisation to the reshaping of rural areas, underlining the diversity of the rural trajectories.Keywords: rurality, system change, post-collectivism, trajectory, path dependency
Streszczenie: Niniejszy artykuł przedstawia, na podstawie prac badawczych zrealizowanych w ścisłej współpracy przez Marię Halamską i Marie-Claude Maurel, bilans transformacji ekonomicznej i społecznej w Europie Środkowej w okresie postkolektywistycznym. Po zdefiniowaniu ram poznawczych i metodologicznych wspomnianych badań omówimy etapy, które wyznaczają granice czasowe zmiany systemowej-od odejścia od kolektywizmu aż po rekompozycję terenów wiejskich-ze szczególnym uwzględnieniem różnorodności kierunków rozwoju obszarów wiejskich. Słowa kluczowe: wiejskość, zmiany systemowe, postkolektywizm, trajektoria, koncepcja zależności od ścieżki. Społeczeństwa Europy Środkowej, motywowane wolą zerwania z systemem ko-munistycznym i jego ideologią, wstąpiły na drogę przemian systemowych wiodącą ku gospodarce rynkowej i demokracji. Owa zmiana systemowa zapoczątkowała przekształcenia strukturalne, które w ciągu zaledwie dwóch dziesięcioleci gwał-townie i na wiele sposobów zmieniły wieś. Z uwagi na ich natężenie i radykalność zmiany te można porównywać jedynie z przemianami agrarnymi pierwszej połowy wieku XX i kolektywizacją lat 50. Niniejszy artykuł stawia sobie za cel ponowne podjęcie problematyki badań, które nadawały ton analizom transformacji wsi po roku 1989. Mamy tu na myśli sposób konstruowania hipotez badawczych, sposoby doboru przedmiotu i metody prowadzenia badań oraz to, jakie wnioski można na tej podstawie sformułować obecnie. Oznacza to, że nasza perspektywa jest pomy-ślana jako świadomie refleksyjna, a towarzyszy jej ambicja zrozumienia wpływu transformacji systemowej na światy wiejskie Europy Środkowej 1. Marie-Claude Maurel, profesor w EHESS (École des hautes études en sciences sociales), członek Académie d' Agriculture de France, Paryż, Francja. Tytuł oryg.: Quand la campagne change de système: trajectoires de la ruralité en Europe centrale. 1 W okresie obejmującym ponad dwie dekady śledzenie i analiza owych badań były prowadzone w ścisłej współpracy naukowej przez zespoły kierowane przez Marię Halamską i Marie-Claude Maurel (zob. Bibliografia zamieszczona na końcu tekstu).
Loading...